- Wypis i wyrys z ewidencji gruntów i budynków (EGiB) to urzędowe potwierdzenie danych o działce, budynkach i lokalach, potrzebne m.in. do notariusza, księgi wieczystej i decyzji administracyjnych.
- Największa korzyść: szybkie potwierdzenie stanu prawno-faktycznego nieruchomości w jednolitym formacie, akceptowanym w urzędach i u notariusza (gov.pl, 07/11/2025 r.).
- Największe ryzyko: nieaktualne dane w EGiB prowadzą do opóźnień i dodatkowych kosztów; zmiany zgłaszasz do starosty w ciągu 30 dni od ich powstania (art. 22 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, Dz.U. 2024 poz. 1151; stan prawny na 07/11/2025 r.).
- Najlepszy pierwszy krok: sprawdź identyfikator działki i obręb, przygotuj numer księgi wieczystej, a wniosek złóż w PODGiK właściwego starostwa lub przez ePUAP, jeśli powiat to udostępnia.
Wypis to zestaw danych opisowych z EGiB o działce, budynku lub lokalu, a wyrys to ich graficzna prezentacja na mapie ewidencyjnej; razem stanowią dowód urzędowy wykorzystywany w obrocie nieruchomościami i postępowaniach administracyjnych. Dokumenty zamówisz w starostwie, powiatowym ośrodku dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (PODGiK) lub online w powiatowym portalu/ePUAP, zgodnie z Prawem geodezyjnym i rozporządzeniem o EGiB. Zastanawiasz się, jak szybko to zrobić i nie popełnić błędu? Poniżej masz kompletną instrukcję.
Dla czytających na głos: wypis to opis nieruchomości z rejestru, wyrys to mapa jej granic; komplet dokumentów zamawiasz w powiatowym ośrodku dokumentacji lub online, zawsze według miejsca położenia działki.
Warianty rozwiązań w skrócie – jakie masz opcje?
Na telefonie przesuń tabelę w bok, aby zobaczyć całość →
| Opcja | Kiedy wybrać | Zalety | Wady | Największe ryzyko |
|---|---|---|---|---|
| Wypis | gdy potrzebujesz danych opisowych do KW, aktu notarialnego, wniosku administracyjnego | urzędowy charakter, szybka weryfikacja, wersja elektroniczna z pieczęcią | bez części graficznej, nie pokaże przebiegu granic na mapie | pomyłka w identyfikatorze działki powoduje błędne dane |
| Wyrys | gdy potrzebujesz mapy ewidencyjnej z granicami do podziału, warunków zabudowy, ZRID | czytelna mapa, zgodność z EGiB, akceptowany w urzędach | brak danych opisowych, konieczny wypis przy wielu procedurach | stara treść mapy przy niezgłoszonych zmianach |
| Pakiet wypis + wyrys | gdy idziesz do notariusza lub składasz wniosek, gdzie wymagane są oba dokumenty | kompletność, mniejsze ryzyko zwrotów, wersja papierowa lub elektroniczna | wyższy koszt jednorazowo, czasem dłuższy termin wydania | niewłaściwy powiat/obręb = odmowa lub zwłoka |
Rekomendacja warunkowa: gdy sprawa dotyczy obrotu lub decyzji administracyjnych, wybierz pakiet wypis + wyrys, w innym przypadku pojedynczy dokument zgodnie z wymaganiami urzędu/notariusza.
Czym jest wypis i czym jest wyrys z ewidencji gruntów i budynków (EGiB) oraz do czego służą w praktyce?
W skrócie: wypis to dane opisowe z EGiB o działkach, budynkach i lokalach, wyrys to mapa ewidencyjna prezentująca ich położenie i granice.
EGiB to rejestr publiczny prowadzony przez starostę na podstawie Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz rozporządzenia o EGiB. Wypis wskazuje m.in. identyfikator działki, powierzchnię, użytki, właścicieli i władających, wyrys pokazuje kontury i numery działek, punkty graniczne oraz zabudowę zgodnie z § 26 rozporządzenia EGiB. Dokumenty są dowodem urzędowym w obrocie i w postępowaniach: u notariusza, przy zakładaniu i zmianach w księdze wieczystej, w decyzjach administracyjnych (np. decyzja o warunkach zabudowy – WZ, zezwolenie na realizację inwestycji drogowej – ZRID), przy podziałach i scaleń.
Jeśli szykujesz sprzedaż, komplet „wypis + wyrys” ogranicza ryzyko zwrotu wniosku przez urząd lub notariusza i skraca czas procedur.
Kto może uzyskać wypis i wyrys z rejestru gruntów i jaki interes prawny trzeba wykazać?
W skrócie: właściciel, posiadacz, użytkownik wieczysty i osoba wykazująca interes prawny mają dostęp; pozostali uzyskują dokument bez danych osobowych.
Zgodnie z informacją rządową, wypis/wyrys otrzymasz, jeśli: jesteś właścicielem, posiadasz prawo do nieruchomości lub wykażesz prawne powody uzyskania dokumentu (np. toczące się postępowanie, przygotowanie umowy). Jeżeli nie spełniasz tych warunków, złóż wniosek o dokument bez danych osobowych. Przy wniosku dołącz dokumenty potwierdzające status (odpis KW, umowa, pełnomocnictwo). Brak interesu prawnego skutkuje ograniczonym zakresem danych lub odmową.
Wypis uproszczony (bez danych osobowych) może być co do zasady udostępniony także osobie, która nie wykaże interesu prawnego, o ile zakres danych nie pozwala na identyfikację właścicieli i władających. To rozwiązanie przydatne, gdy potrzebujesz jedynie parametrów działki, bez identyfikacji osób.
Gdzie złożyć wniosek o wypis i wyrys: starostwo, PODGiK, portal powiatowy czy ePUAP i jak wybrać właściwy urząd?
W skrócie: wniosek składasz do starosty/PODGiK właściwego dla położenia nieruchomości, w urzędzie, pocztą lub online, jeśli powiat to udostępnia.
W większości powiatów obsługę prowadzi PODGiK. Coraz więcej powiatów uruchamia portale do obsługi wniosków online i doręczeń elektronicznych; alternatywnie użyj ePUAP. Wybór urzędu jest prosty: zawsze właściwość miejscowa według położenia działki. Uwaga praktyczna: część powiatów wymaga założenia konta w portalu i wniesienia opłaty dopiero po otrzymaniu dokumentu obliczenia opłaty (dokument obliczenia opłaty – DOO/DOU). Nie płać z góry, jeśli powiat tak instruuje.
Jak wypełnić wniosek krok po kroku i jakie dane działki podać (obręb, numer, księga wieczysta, adres)?
W skrócie: przygotuj identyfikator działki (województwo-powiat-gmina-obręb-numer), podaj adres, numer KW i wskaż, czy chcesz dane z podmiotami lub bez.
Krok po kroku:
- Ustal identyfikator działki i obręb (sprawdzisz w portalu powiatowym lub na geoportalu z usługą ULDK/KIEG).
- Wybierz zakres: działka, budynek, lokal; z danymi osobowymi czy bez.
- Wpisz cel (np. notariusz, KW, decyzja o warunkach zabudowy – WZ, projekt podziału).
- Dodaj numer księgi wieczystej i adres.
- Zaznacz formę odbioru: papier lub dokument elektroniczny z pieczęcią/podpisem kwalifikowanym.
- Dołącz pełnomocnictwo, jeśli działasz za kogoś.
- Wyślij wniosek i oczekuj na informację o opłacie.
Błąd w obrębie lub numerze działki skutkuje błędnymi danymi – sprawdź te elementy dwa razy przed wysłaniem wniosku.
Na telefonie przesuń tabelę w bok, aby zobaczyć całość →
| Opcja | Kiedy | Zalety | Wady | Źródło, data |
|---|---|---|---|---|
| Wersja elektroniczna | gdy chcesz szybki obieg dokumentów i zdalne doręczenie | pieczęć/podpis kwalifikowany, łatwa weryfikacja, ten sam podpisany plik możesz wielokrotnie przesyłać różnym instytucjom | część podmiotów nadal preferuje papier przy aktach spraw | gov.pl, 07/11/2025 r. |
| Wersja papierowa | gdy notariusz/urząd wymaga akt papierowych | pieczęć urzędowa, łatwe dołączenie do akt | konieczny odbiór lub wysyłka, kopia traci właściwości oryginału | Pgik + rozporządzenie EGiB, 07/11/2025 r. |
Jakie są rodzaje dokumentów: wypis pełny, uproszczony i wyrys mapy EGiB oraz czym różnią się zakres i klauzule urzędowe?
W skrócie: pełny wypis zawiera podmioty i prawa, uproszczony – bez danych osobowych, a wyrys – mapę ewidencyjną; każdy ma klauzulę potwierdzającą pochodzenie z EGiB.
Zakres: wypis pełny – działka/budynek/lokal z danymi o właścicielach i władających; wypis uproszczony – bez danych osobowych; wyrys – mapa ewidencyjna z granicami, punktami granicznymi, konturami użytków i budynkami. Dokument elektroniczny jest opatrzony kwalifikowaną pieczęcią/podpisem, a papierowy – pieczęcią urzędową i podpisem. Treść mapy wynika z § 26 rozporządzenia: granice i numery działek, punkty graniczne, kontury użytków, budynki. Przed zamówieniem sprawdź, czego dokładnie wymaga Twój urząd lub notariusz.
Ile kosztują wypis i wyrys, jak wnieść opłatę i w jakim terminie urząd wydaje dokumenty papierowe i elektroniczne?
W skrócie: opłaty są liczone wg stawek PZGiK ogłaszanych co roku; wiele powiatów stosuje orientacyjnie: pakiet wypis+wyrys 150 zł (papier) lub 140 zł (elektronicznie), a pojedyncze dokumenty – niższe kwoty.
Wysokość opłat wynika z tabel PZGiK i waloryzacji ogłaszanej w Monitorze Polskim od 01/01 danego roku. Powiat wylicza należność za wybrane jednostki rozliczeniowe (np. działka, ha, arkusz mapy). W praktyce spotkasz dwie formy: papier – zwykle nieco drożej ze względu na druk/wysyłkę oraz elektronicznie – taniej i szybciej. Kwoty 140/150 zł wynikają z karty usługi na gov.pl i stosowane są w skali kraju jako poziom odniesienia, lecz ostateczna opłata zawsze wynika z Dokumentu Obliczenia Opłaty (DOO/DOU) i liczby jednostek rozliczeniowych.
Płatność i termin: płatność następuje po otrzymaniu dokumentu obliczenia opłaty (przelew/kasa). Wersja elektroniczna często trafia do ciebie szybciej, ale realny termin zależy od obciążenia urzędu. Część samorządów deklaruje realizację do 30 dni przy aktualizacji czynnością materialno-techniczną, zastrzegając dłuższy termin dla postępowań administracyjnych.
Jak sprawdzić poprawność danych w wypisie i wyrysie oraz jak zgłosić błąd lub rozbieżność do sprostowania w EGiB?
W skrócie: porównaj dane z księgą wieczystą, mapą i stanem faktycznym; błędy zgłaszasz do starosty, a aktualizacja następuje czynnością materialno-techniczną lub decyzją.
Weryfikacja: sprawdź identyfikator działki, powierzchnię, użytki i podmioty, a także przebieg granic na wyrysie względem ogrodzeń i pomiarów. Sprostowanie następuje po złożeniu wniosku i dołączeniu dokumentów: wpisów KW, prawomocnych orzeczeń, decyzji, operatów. Gdy urząd nie ma wątpliwości, aktualizuje operat czynnością materialno-techniczną; w sprawach spornych prowadzi postępowanie i wydaje decyzję administracyjną. Odmowa wymaga decyzji, od której przysługuje odwołanie.
Jak wykorzystać wypis i wyrys w praktyce: notariusz, księga wieczysta, podział działki, zabudowa i decyzje administracyjne?
W skrócie: komplet dokumentów przyspiesza sprzedaż i procedury administracyjne oraz ogranicza zwroty formalne.
- Notariusz i KW: dane z EGiB potwierdzają zgodność stanu faktycznego i prawnego, ułatwiają wpisy i zmiany.
- Podział/scalenie: wyrys jest punktem wyjścia do projektu podziału z geodetą uprawnionym.
- Decyzje administracyjne: decyzja o warunkach zabudowy (WZ), pozwolenie na budowę, zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID), zasięgi użytków i zabudowy na mapie wspierają analizy urbanistyczne.
Jak chronić dane i pełnomocnictwa przy składaniu wniosku oraz jak długo ważne są uzyskane dokumenty?
W skrócie: składaj wniosek tylko we właściwym powiecie, ogranicz zakres danych do niezbędnego celu i używaj pełnomocnictw z zakresem minimalnym; dokumenty nie mają ustawowego terminu ważności, ale instytucje żądają „świeżych” egzemplarzy.
Ochrona danych: wybierz wypis bez danych osobowych, jeśli nie potrzebujesz podmiotów. Pełnomocnictwo sporządź celowo i czasowo wąsko. Ważność: prawo nie definiuje sztywnej daty utraty mocy, lecz praktyka urzędów/notariuszy wymaga dokumentów pobranych niedawno (np. z ostatnich 3 miesięcy), aby uniknąć ryzyka nieaktualności. Przy istotnych zmianach w EGiB pamiętaj o 30-dniowym obowiązku zgłoszenia (art. 22 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne).
Ryzyka i czerwone flagi
- Rozbieżność EGiB – KW, objaw: inny właściciel/powierzchnia, konsekwencja: zwrot wniosku lub opóźnienie u notariusza, próg: natychmiastowa weryfikacja.
- Stare granice na mapie, objaw: wyrys nie zgadza się z operatem/ogrodzeniem, konsekwencja: konieczność rozgraniczenia lub wznowienia punktów, próg: każda różnica.
- Brak interesu prawnego, objaw: odmowa pełnych danych, konsekwencja: wydłużenie procedury, próg: uzasadnienie celu we wniosku.
Checklista – krok po kroku
- Ustal identyfikator działki: województwo-powiat-gmina-obręb-numer; przygotuj numer KW.
- Określ zakres: wypis pełny/uproszczony, wyrys; forma: papier/elektroniczna (pieczęć kwalifikowana).
- Wypełnij wniosek do właściwego starosty/PODGiK; dołącz pełnomocnictwo, jeśli działasz za kogoś.
- Odczekaj na dokument obliczenia opłaty i dopiero wtedy dokonaj płatności.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Tak, jeśli dokument jest opatrzony kwalifikowaną pieczęcią/podpisem, ma pełną moc dowodową i podlega weryfikacji elektronicznej. Praktyka urzędów potwierdza przyjmowanie e-dokumentów.
Opłaty powiat liczy wg stawek PZGiK; orientacyjnie spotykane są pakiety: 150 zł papier lub 140 zł elektronicznie, natomiast faktyczna kwota zależy od zakresu i jednostek rozliczeniowych (działka, ha, arkusz).
Tak, pełny wypis z podmiotami wymaga statusu właściciela/władającego albo wykazania interesu prawnego; bez tego otrzymasz dokument bez danych osobowych.
Aktualizacja bez wątpliwości odbywa się czynnością materialno-techniczną, często deklarowaną do 30 dni; w sprawach spornych trwa do zakończenia postępowania decyzją administracyjną.
Złóż wniosek do starosty z dokumentami: wpisem KW, decyzją, orzeczeniem, operatem geodezyjnym; urząd poprawia dane czynnością materialno-techniczną lub w drodze decyzji.
Tak, zgłaszasz zmiany w ciągu 30 dni od ich powstania; dotyczy właścicieli i władających, z wyjątkami wskazanymi w przepisach.
Przepisy nie ustalają sztywnej ważności, lecz praktyka wymaga „świeżych” dokumentów (często do 3 miesięcy), aby mieć pewność aktualności danych przy czynnościach prawnych.
Słowniczek pojęć
Źródła
- Gov.pl, „Uzyskaj wypis i wyrys z ewidencji gruntów i budynków”, 07/11/2025 r.
- Dziennik Ustaw, „Prawo geodezyjne i kartograficzne – t.j.”, 31/07/2024 r.
- Dziennik Ustaw, „Rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków”, 30/07/2021 r.
- Monitor Polski, „Stawki PZGiK od 01/01/2025 r.”, 25/10/2024 r.
- GUGiK/Geoportal, „EGiB, KIEG i usługi WMS/WFS”, 07/11/2025 r.
- Powiat Wołomiński, „Wypis i wyrys – opłata po wyliczeniu”, 24/06/2025 r.
- Miasto Warszawa, „Aktualizacja EGiB – terminy i tryb”, 07/11/2025 r.
Aktualizacja artykułu: 08 listopada 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych oraz pasjonat rynku nieruchomości
Kontakt przez LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny oraz nie stanowi porady finansowej, prawnej ani rekomendacji inwestycyjnej. Decyzje podejmujesz na własne ryzyko, treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne.
